Üstün silahlar ve taktikler, savaşların kazanılmasında daima avantaj sağlamışlardır. Tarih boyunca bu silah ve taktiklere karşı, karşı tedbirler alınmıştır. Elektronik harp da bunlardan bir tanesidir.
Elektronik harp (EH) ve İngilizce telaffuzuyla Electronic Warfare (EW), ülkeler arasında, ülkelerin sahip olduğu teknoloji ve elde ettiği istihbarat bilgisine göre sürdürülen elektromanyetik spektrumun kontrolünü ele geçirme savaşıdır. Bu sayede, çeşitli tekniklerin kullanılmasıyla elektromanyetik tayfın düşman güçlerince kullanımını tamamen engellerken, dost güçlerce kullanımını askeri amaçlar doğrultusunda en faydalı hale getirmeyi hedefleyen bir sistemdir.
Tarihte Elektronik Harp
Savaşlarda düşman birliklerinin haberleşme muharebe sistemini karıştırmak/köreltmek, en önemli unsurlardan bir tanesidir. 1905 yılında Rus-Japon savaşında telsiz sinyallerin karıştırılmasıyla başlayan elektronik savaşın önemi, İkinci Dünya Savaşı sırasında kavranmıştır.
Bu alandaki en önemli bulgulara, Çanakkale Savaşı’nda rastlanmaktadır. 5 Mart 1915 tarihinde, iki torpido botun eşlik etmesi ile Queen Elizabeth savaş gemisi, düşman uçağının havadan yürüttüğü yönlendirmeler sayesinde, Kilitbahir’de bulunan topçu bataryalarını bombardıman etmekteydi. Kilitbahir girişinde gizlenen Yıldız Telsiz Telgraf İstasyonu; gemiler ile dost birliklere atış tanzimi yaptıran uçağın frekanslarına girmeyi başarıp, “Jamming” olarak adlandırılan telsiz karıştırması yaptı ve böylece bombardıman, karıştırma nedeniyle başarısız oldu.
Elektronik Taarruz, Elektronik Savunma ve Elektronik Destek
Elektronik harp; elektronik taarruz, elektronik savunma ve elektronik destek olmak üzere üç ana bölümden oluşmaktadır.
1-) Elektronik Taarruz (ET) / Electronic Attack (EA)
Elektronik taarruz; başta radyo dalgaları ve radar frekansları olmak üzere, teknoloji ve askeri güç teknolojik altyapıları kullanılarak, elektromanyetik tayf kullanmalarının engellenmesi, istihbarat paylaşım yeteneklerinin azaltılması ve elektronik haberleşmenin engellenmesidir.
Elektronik taarruz, aktif ve pasif olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
a-) Aktif elektronik taarruz; yüksek güçte ve düşmanın da kullandığı frekans aralığını kapsayacak şekilde, frekanslar bozularak düşman telsiz haberleşmesinin karıştırılması, yanıltılması gibi amaçlarla kullanılan elektronik taarruz çeşididir. Aktif dalga iptal yöntemleri ve elektromanyetik impuls bombası (EMP) örnek verilebilir.
b-) Pasif elektronik taarruz ise, özellikle savaş uçaklarından radarları şaşırtmak için bırakılan bir taarruz tipidir. Faraday kafesleri, kanatlı dekoy veya aldatıcılar ile stealth teknolojiler örnek gösterilebilir.
2-) Elektronik Savunma (ES) / Electronic Defense (ED)
Elektronik savunma; elektronik aracı, haberleşmeyi, altyapıyı ve askeri teçhizat gibi düşman unsularından gelebilecek elektronik taarruzlarından korumaktadır. Bunun en kolay yolu ise üretilen sistemleri, elektronik harbe karşı korumalı yani Anti-Jam olarak geliştirmektir.
Buna ek olarak, elektronik savunma amacıyla; Karşı Tedbir Atma, Elektronik Harp Kendini Koruma, İkaz Alıcı ve RF Karıştırıcı gibi sistemler mevcuttur.
Örneğin; Meteksan Savunma tarafından geliştirilen KEMENT Taktik Datalink (TDL) Sistemi ile Anti-Jam GNSS Sistemi ve ASELSAN tarafından geliştirilen İşlemsel EHF Uydu Aktarıcısı, Türk savunma sanayii tarafından geliştirilen Anti-Jam ürünlerin çok küçük bir kısmıdır.
3-) Elektronik Destek (ED) / Electronic Support (ES)
Elektronik destek, elektromanyetik tayfın pasif olarak kullanımı ile savaş bölgesinde bulunan dost ve düşman birliklerinin konumlarını, bu birliklerin hareket yönlerini, hızlarını, ateş güçlerini ve hatta kendi aralarındaki haberleşmelerinin içeriğini tespit edilmesinde, istihbarat verilerinin çıkarılmasında, düşmanın yaydığı sinyallerin bulunup analiz edilmesinde büyük çapta rol oynamaktadır.
Elektronik destek sayesinde, siyasal ve karargâh düzeyde önemli strateji kararlarının alınması sağlanabileceği gibi, savaş anındaki anlık taktik seçimlerinin sağlanması, taarruz yönü ve gücünün belirlenmesi gibi durumlarda da kullanılabilir. Bu destek, çoğunlukla pasif olarak icra edildiği için ve herhangi bir elektromanyetik iz yaratılmadığından dolayı düşman güçleri tarafından fark edilemez.
Örnek vermek gerek ise Bahar Kalkanı Harekatı esnasında; Türk Hava Kuvvetleri tarafından sahadaki birliklere ve komuta merkezine yoğun elektronik destek sağlanmış, Rejim’e ait radar istasyonları ve hava savunma mevzileri tespit edilmiştir. Buna müteakiben Türk Silahlı Kuvvetleri, elektronik harp desteğinden de yararlanarak birçok düşman hava savunma sistemini, hava savunma sistemlerinin en kolay hedefi olan SİHA’lar tarafından imha etmiştir.
Türkiye’nin Elektronik Harp Sistemleri
Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından kara, hava ve deniz platformlarında, çoğunluğu Türk savunma sanayii tarafından geliştirilmiş EH sistemleri kullanılmaktadır. Bunların bazıları, aşağıda sıralanmıştır.
1-) KORAL Mobil Elektronik Destek ve Taarruz (ED/ET) Sistemi
KARA SOJ projesi kapsamında ASELSAN tarafından geliştirilen KORAL Mobil Elektronik Destek ve Taarruz (ED/ET) Sistemi, her biri 8×8 askeri araç üzerine entegre edilmiş bir adet Radar Elektronik Destek (KORAL ED) Sistemi ve dört adet Radar Elektronik Taarruz (KORAL ET) Sisteminden oluşmaktadır.
KORAL ED/ET Sistemi; hava, kara ve deniz platformlarında mevcut radar sistemlerine köreltme ve aldatma uygulamak için ASELSAN tarafından geliştirilmiştir. KORAL, 2015 yılından itibaren Hv.K.K.lığına teslim edilmeye ve Suriye sınırında göreve başlamıştır. Testleri, Konya Elektronik Harp Test Sahasında (EHTES) bulunan S-300 başta olmak üzere çeşitli ürünlerin radar sistemleri üzerinde başarıyla tamamlanmıştır.
Ayrıntılı bilgi için buraya tıklayınız.
2-) MİLKAR-3A3 Elektronik Harp Sistemi
ASELSAN tarafından geliştirilen MİLKAR-3A3 Mobil V/UHF Elektronik Taarruz Sistemi, farklı platformlarda V/UHF frekans bandında haberleşme yapan hedef muhabere sistemlerine Elektronik Taarruz (ET) uygulanması amacıyla geliştirilmiştir. Hedef V/UHF bandı haberleşmesinin engellenmesi, geciktirilmesi veya yanlış bilgi iletimine sebep olunarak dost birliklere taktik sahada avantaj sağlanması amacıyla kullanılmaktadır.
Sistemde geniş frekans bandında yüksek RF çıkış gücü sağlayabilen, hızlı anahtarlamalı, verimli güç kaynağı ile besleme altyapısına sahip Güç Yükselteç Sistemi kullanılmaktadır. Karıştırma sinyalinin hızlı üretilmesi için kullanılan İşaret Birimi ve geniş anlık bant genişliğine sahip Geniş Bant Almaç Birimi sayesinde sisteme Reaktif Karıştırma yeteneği kazandırılmıştır. Bu özelliği sayesinde sistem, taktik sahada frekans atlamalı hedef muhabere sistemlerine karşı etkin bir karıştırma uygulayabilmektedir.
Hedef yayınları aramak, yakalamak, temel parametrelerini tespit etmek ve kaydetmek için sisteme, karıştırmaya destek amaçlı Elektronik Destek (ED) yeteneği de kazandırılmıştır. Sistemde karıştırma etkinliğini arttırmaya yönelik destek amaçlı, analiz yeteneğine sahip Görev Planlama Yazılımı kullanılmaktadır.
Ayrıntılı bilgi için buraya tıklayınız.
3-) Taktik Elektronik Destek Podu (EDPOD)
TÜBİTAK-BİLGEM tarafından geliştirilen F-16 Tatik Elektronik Destek Podu (EDPOD), tehdit radarlarını tespit ve teşhis etmek, tehdit radarlarının konum bilgilerini kullanarak Elektronik Muharebe Düzenine (EMD) katkıda bulunmak üzere geliştirilmiştir.
EDPOD Sistemi, tehdit radarlarını Geniş Bant ve Dar Bant Almaç ile tespit eder. Tespit edilen radarlara ait geliş yönü, frekans, darbe genişliği, darbe genliği, darbe tekrarlama aralığı, anten tarama ve darbe-içi modülasyon parametlerini çıkarır. Radarların geliş yönü bilgilerini kullanarak konum bilgisi hesaplar. Radarların temas parametlerini, konum bilgilerini, DTK’larını (Darbe Tanımlama Kelimesi) ve AF (Ara Frekans) verilerini görev sonrası analiz için kaydeder. Tehdit bilgilerini Link-16 ağı ile Yer Destek Sistemine ve görev sahasındaki diğer EDPOD’lara iletir. EDPOD Sistemi, alınan kayıtların Yer Destek Sistemindeki yazılımlarla anlaiz edilmesini sağlar. Analizler sonunda Elektronik Harp (EH) bilgi bankasının güncellenmesine katkıda bulunur.
Ayrıntılı bilgi için buraya tıklayınız.
4-) Radar İkaz Alıcı Sistem (RİAS)
Radar İkaz Alıcı Sistem (RİAS); hava platformlarına tehdit oluşturan radarların tespit edilmesi, sınıflandırılması, teşhisinin gerçekleştirilmesi, pilotun tehdit hakkında sesli/görsel olarak uyarılması ve programlanmış karşı tedbirin başlatılması amacıyla ASELSAN tarafından geliştirilmiştir. Radar İkaz Alıcı Sistem bulunan platform; kendisine kilitlenen düşman savaş uçağından veya düşman hava savunma bataryasından RİAS sayesinde haberdar olmakta ve tehdide uygun karşı tedbir sistemini devreye sokmaktadır.
Ayrıntılı bilgi için buraya tıklayınız.
5-) NAZAR Lazer Elektronik Taarruz Sistemi (LETS)
Deniz Kuvvetlerinin ihtiyaçları kapsamında Meteksan Savunma tarafından 2016 yılında başlatılan ve resmi olarak ilk defa Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) tarafından paylaşılan bir videoda ismi geçen NAZAR TM Doped Fiber Lazer Geliştirilmesi Projesi; tehditlere karşı elektronik taarruz (EH) amacıyla kullanılabilecek bir lazer kaynağıyla, bu lazer kaynağının temel teknolojisinin tasarlanıp geliştirilmesini kapsamaktadır. Projenin, Deniz Kuvvetleri Komutanlığının ihtiyaçları kapsamında geliştirildiği göz önüne alındığında NAZAR Sisteminin, gemi konuşlu olacağı tahmin edilmektedir.
Ayrıntılı bilgi için buraya tıklayınız.
Kaynak: https://www.savunmasanayist.com/elektronik-harp-nedir
